Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά.
Αντίθετα με τo δημοφιλή μύθο, oi τηγανητές πατάτες και η σοκολάτα δεν προκαλούν ακμή.
Τότε τι προκαλεί την ακμή;
Ενα σημάδι ακμής αρχίζει περίπου 2-3 εβδομάδες πριν εμφανιστεί στην επιφάνεια του δέρματός σας. Έτσι, ενώ μπορεί να φαίνεται σαν να έχετε ένα σπυράκι εν μία νυκτί, αυτό που πραγματικά βλέπουμε είναι το τελικό στάδιο μιας πολύ μακρύτερης διαδικασίας. Ξεκινά σε θυλάκια σμηγματογόνων αδένων (οι μικροσκοπικές οπές, που τους γνωρίζετε σαν πόρους). Βαθιά μέσα σε κάθε θύλακα, σμηγματογόνων αδένων παράγεται σμήγμα, το λάδι που κρατά το δέρμα υγρό και εύπλαστο . Καθώς το δέρμα σας ανανεώνεται, τα παλιά κύτταρα πεθαίνουν, αναμειγνύονται με τα φυσικά έλαια της επιδερμίδας σας, και απομακρύνονται. Υπό κανονικές συνθήκες, τα κύτταρα αυτά ο οργανισμός τα αποβάλει σταδιακά, κάνοντας χώρο για φρέσκο νέο δέρμα.
Αλλά αυτή η διαδικασία της αποφολίδωσης είναι διαφορετική για τον καθένα. Μπορεί να ρίξει ομοιόμορφα τα κύτταρα – ή όχι. Άνιση αποβολή των νεκρών κυττάρων προκαλεί το σχηματισμό κολλώδους βύσματος , σαν φελλός σε ένα μπουκάλι. Αυτό το βύσμα, παγιδεύει βακτήρια μέσα στο θυλάκιο.
Το θυλάκιο αρχίζει να πρήζεται, όμως το δέρμα σας συνεχίζει κανονικά την παραγωγή σε έλαιο. Το σώμα σας επιτίθεται συνέχεια στα βακτήρια με ένα σμήνος των λευκών αιμοσφαιρίων. Η όλη διαδικασία διαρκεί 2-3 εβδομάδες, με αποκορύφωμα το επίφοβο σπυράκι.
Εδώ είναι μερικές από τις κύριες αιτίες που είναι γνωστό ότι προκαλούν ακμή:
Αιτία 1: Ορμόνες.
Για την πλειοψηφία των πασχόντων από ακμή, το πρόβλημα αρχίζει στην εφηβεία, όταν το σώμα αρχίζει να παράγει ορμόνες που ονομάζεται ανδρογόνα. Αυτές οι ορμόνες προκαλούν μεγέθυνση των σμηγματογόνων αδένων σας η οποία είναι μέρος της φυσικής ανάπτυξης του σώματος στην εφηβεία . Ωστόσο, παράγοντες ακμής σε μεγαλύτερες ηλικίες εξακολουθούν να είναι οι σμηγματογόνοι αδένες υποκινούμενοι από τα ανδρογόνα, και μάλιστα αυτό μπορεί να συνεχιστεί για δεκαετίες. Τα ανδρογόνα είναι επίσης υπεύθυνα για εξάρσεις της ακμής και σχετίζονται με την έμμηνο ρύση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την εγκυμοσύνη.
AKMI
Αιτία 2: Υπερέκριση σμήγματος.
Όταν οι σμηγματογόνων αδένες υποκινούνται από ανδρογόνα, παράγουν επιπλέον σμήγμα. Στο ταξίδι του μέχρι το θύλακα προς την επιφάνεια, το σμήγμα συνδυάζει τα κοινά βακτήρια του δέρματος και τα νεκρά κύτταρα του δέρματος που έχουν απορριφθεί από την επένδυση του θύλακα. Ενώ η διαδικασία αυτή είναι φυσιολογική, η παρουσία του επιπλέον σμήγματος στο θύλακα αυξάνει τις πιθανότητες της απόφραξης – και μπορεί να προκληθεί ακμή.
Αιτία 3: Θυλακιοτρόπο νέφος.
Κανονικά, τα νεκρά κύτταρα μέσα στον θύλακα πέφτουν σταδιακά και απελαύνονται στην επιφάνεια του δέρματος. Αλλά εάν έχετε υπερδραστηριότητα σμηγματογόνων αδένων, τα κύτταρα αυτά πέφτουν πιο γρήγορα. Αναμιγνύονται με πλεόνασμα σμήγματος, τα νεκρά κύτταρα του δέρματος οργανώνουν ένα βύσμα στο θύλακα, αποτρέποντας το δέρμα σας από την τελειοποίηση του, φυσική διαδικασία της ανανέωσης. Αν και δεν είναι η ίδια η ακμή, αυτό το βύσμα ενθαρρύνει την ανάπτυξη των βακτηρίων της ακμής.
Αιτία 4: Βακτήρια.
Το βακτήριο Propionibacterium acnes (P. acnes για συντομία) είναι ένας τακτικός κάτοικος για όλους τους τύπους δέρματος. Είναι μέρος του φυσικού συστήματος συντήρησης σμήγματος του δέρματος σας. Μόλις ένα ωοθυλάκιο είναι συνδεδεμένο, τα βακτήριο P. acnes πολλαπλασιάζονται γρήγορα, δημιουργώντας τη χημική αντίδραση που γνωρίζουμε ως φλεγμονή στο θύλακα και των γύρω δέρμα.
Ένοχος 5: Φλεγμονή
Όταν το σώμα σας αντιμετωπίζει ανεπιθύμητα βακτηρία, στέλνει το στρατό των λευκών αιμοσφαιρίων για να επιτεθούν στους εισβολείς. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται χημειοταξία ή, με απλά λόγια, φλεγμονώδης αντίδραση. Αυτό είναι που προκαλεί τα σπυράκια σας να γίνουν κόκκινα, πρησμένα και επώδυνα. Η φλεγμονώδης αντίδραση είναι διαφορετική για τον καθένα, αλλά οι μελέτες έχουν δείξει ότι είναι ιδιαίτερα ισχυρή σε ενήλικες γυναίκες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές γυναίκες εξακολουθούν να υποφέρουν από ακμή και μετά από την εφηβεία τους. Σίγουρα πάντως δεν είναι οι σοκολάτες.
Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της ακμής βασίζεται στη συνεργασία του πάσχοντος με τον θεράποντα δερματολόγο. Βασικές αρχές για την αντιμετώπιση της ακμής είναι το τοπικό πλύσιμο με σαπούνι ή υγρό κρεμοσάπουνο με ουδέτερο ph για την αποφυγή της υπερέκκρισης του σμήγματος , η τοπική χρήση αλοιφών με αζελαϊκό και ρετινοϊκό οξύ, η φαρμακευτική αγωγή (με αντιβιοτικό ή ρετινοειδές στην περίπτωση που εχουμε ακμη σε προχωρημένο στάδιο) επίσης η εφαρμογή απεστιασμένου υπερπαλμικού laser.